Al voor de bezetting bestond in Nederland een distributiesysteem om schaarse levensmiddelen eerlijk te verdelen. In januari 1944 verordonneerde de SS-Obergrupenführer de invoering van de Tweede Distributie Stamkaart om onderduikers boven water te krijgen en om alsnog de gewenste registratie van de Nederlandse mannelijke bevolking te bewerkstelligen. Er ontstond grote paniek bij het verzet.
Tijdens de bezetting daalt het levenspeil. Invoer over zee is onmogelijk en veel goederen worden naar Duitsland afgevoerd. Van koffie, thee en tabak zijn al snel alleen nog surrogaatproducten verkrijgbaar. Steeds meer producten komen ‘op de bon’. Het rantsoen wordt steeds kleiner en het distributiesysteem ingewikkelder. Ook producten die op de bon zijn, zijn soms moeilijk verkrijgbaar. Vaak staan er lange rijen voor de winkels. Door benzinegebrek rijden er bijna geen auto’s meer. Er verschijnen fietsen met houten banden en stepwielen. Bussen gebruiken alternatieve brandstof. Trams en treinen rijden minder vaak en worden steeds voller.