Het afzinken van de "Westerdam" door de KP-Rotterdam
Pas bij de derde poging werd het schip de Westerdam en drijvende bok de Titan tot zinken gebracht, door de KP …
HET AFZINKEN VAN DE “WESTERDAM” DOOR DE KP-ROTTERDAM ROTTERDAM.
Voor ons lid van VVZH Henk Huisman is de nacht van 16 op 17 januari weer een dag om emotionele herinneringen op te roepen. Immers gedurende die nacht in 1945 bracht hij gezamenlijk met medestrijders van de KP-Zuid op succesvolle wijze de “Westerdam”- een schip van 10.000 ton in de Merwehaven van Rotterdam tot zinken. Een sabotageactiviteit van het verzet in de laatste maanden van de tweede wereldoorlog die bij insiders veel bewondering oogstte en een snellere wederopbouw van Rotterdam na de oorlog dermate sterk bevorderde dat het uiteindelijk binnen een aantal jaren kon uitgroeien tot de grootste havenstad van de wereld. De “Westerdam”was door de bezetter voorbestemd om als blokkadeschip de Nieuwe Waterweg in het stroomgebied af te sluiten en zodoende de Rotterdamse havens te versperren. De achterliggende gedachte was: het voorkomen van een geallieerde invasie via de Nieuwe Waterweg. Voor Rotterdam zou dit rampzalige gevolgen hebben, speciaal voor de voedselvoorziening na de oorlog van het hongerende westen van ons land. De Militaire staf in Londen onderkende deze gevaren en stuurde regelmatig telegrammen naar zijn agenten in het bezette gebied om hen aan te sporen tot een contrasabotage door het laten zinken van de “Westerdam” op de plek waar zij lag zodat zij niet meer versleept kon worden naar de stroomgeul van de rivier.
KNOKPLOEG ROTTERDAM-ZUID
Via het bureau Bijzondere Opdrachten in Londen werd de ondergrondse er steeds weer op gewezen te trachten een totale blokkade van de Nieuwe Waterweg te voorkomen. Nadat een ploeg van enkele KP-ers van de Rotterdamse ploeg “Rob” (Marinus van der Stoep) vanaf september 1944 reeds had getracht dit te bewerkstelligen, hetgeen overigens slechts gedeelte gelukte, werd besloten het tot zinken brengen van de “Westerdam” uit te laten voeren door leden van de knokploeg Rotterdam-Zuid. Als sabotagecommandant werd, vanwege zijn staat van dienst in de ondergrondse, H.J. Roubus (“Bolle Piet”) benoemd. Deze op zijn beurt stelde De knokploeg samen, waarvan in eerste instantie Klaas Boender, Hans van der Meulen (Gerard), Cor van Seters (Cor Parallel), Jan van der Waal (Kleine Jan), Frans de Wit (Frans-Zuid), Wim Zwankhuizen en Henk Huisman deel uitmaakten.
POGINGEN
In de gezellig ingerichte woning van Henk en Toos Huisman aan de Mare in Rotterdam hadden wij het genoegen van Henk uit de eerste hand te mogen vernemen hoe één en ander die bewuste nacht verliep. Gelardeerd met veel fotomateriaal en soms aangevuld met opmerkingen van Toos, die zonder het te beseffen, eveneens veel inzicht gaf in de talrijke gebeurtenissen voorafgaand aan dit huzarenstukje, gepleegd door de KP van Rotterdam-Zuid. “Reeds twee maal was een poging gedaan om de “Westerdam” tot zinken te brengen.” Aldus Henk Huisman. “Eén keer was het daarbij aan “Rob” en enige helpers gelukt een gat in het schip te slaan, maar de Duitsers konden het nog drijvende houden.” Deze sabotagedaden gingen de bezetter vervelen, derhalve werden allerlei maatregelen genomen om het tegen aanvallen van de ondergrondse te beschermen. Maar al deze maatregelen konden de activiteiten van de Rotterdamse KP, wie dit schip een doorn in het oog was, slechts prikkelen.
MERWEHAVEN
Derhalve werd nogmaals een aantal ploegleiders bijeen geroepen. Tijdens deze bijeenkomst werd besloten dat de “Westerdam” tot elke prijs aan de Duitsers moest worden onttrokken. De opdracht dien de te worden uitgevoerd door KP-Zuid. Door zijn werkzaamheden als elektrisch lasser bij Wilton-Feijenoordwerf aan de Merwehaven te Schiedam, kon Henk Huisman zich, voorzien van de benodigde legitimatiebewijzen, vrijuit overal begeven. Derhalve werd na rijp beraad besloten Henk met de organisatie te belasten. Bewapend met pistolen, stenguns en kleefmijnen wilden de KP-ers met kano’s een poging wagen om de “Westerdam” tot zinken te brengen op 21 december 1944, toen tegelijkertijd door verschillende knokploegen van Rotterdam een overval op de “aussenstelle” van de SD aan de Heemraadsingel gedaan werd. De operatie, die om 11 uur zou aanvangen — de kano’s waren al te water gelaten — moest worden afgelast omdat de volle maan als spelbreker optrad. Er werd besloten al het sabotagemateriaal weer op te bergen en een gunstiger gelegenheid af te wachten.
’t ZAL WAERACHTIG WEL GAAN
De volgende dag kwam opnieuw de opdracht uit Londen om toch vooral spoed achter het geval “Westerdam” te zetten. Weer werd alles op touw gezet om de plannen te doen slagen, maar wederom werkte het weer niet mee. In de nacht van 16 op 17 januari 1945 ging de ploeg vanaf de Heijplaat voor de vierde keer op stap, met voor die nacht zeldzaam onguur weer, regen en storm wisselden elkaar in hevigheid af. Eén ding stond echter bij voorbaat vast: Het moest nu gebeuren. Henk maakte eerst een proefvaart en toen hij terugkeerde en zei:”t Zal waerachtig wel gaan”, werd besloten de tocht te wagen. Er werd dit keer gebruik gemaakt van een grote kano, beladen met een 10-tal kleefmijnen. Hans van der Meulen (Gerard) en Jan van der Waal (kleine Jan) zouden dit keer de spits afbijten en gingen onder begeleiding van vele succeswensen van de achterblijvers van wal. Een 5-tal kleefmijnen waren bestemd voor de “Westerdam”en 5 voor de “Borneo”; die inmiddels ook in het plan was opgenomen.
TITAN
Bij het schip gekomen zagen zij een Duitse schildwacht turend over de railing hangen. Het puntje van zijn sigaret was voor hen als een baken waar ze op af moesten gaan. Spoedig daarna zat pal onder hem een kleefmijn aan het schip bevestigd en even daarna nog vier anderen over de gehele lengte van het schip verdeeld. Toen stond nog de “Borneo”op het programma. De kano begon echter dusdanig te lekken dat zij zeer snel terug moesten keren. Na een flink stuk peddelen kwamen zij veilig op hun beginpunt terug. Op het contactpunt ten huize van de familie ketting aan de Heijplaat kwamen zij te weten dat er nog een grote bok, de “Titan” en een lichter in de Dokhaven voor het grijpen lagen. Gesterkt door het succes van de avond gingen ditmaal Henk Huisman, Cor van Seters (Cor Parallel) en Klaas Boender met de overgebleven 5 kleefmijnen op pad. Na sluipend de Duitse schildwachten te hebben gepasseerd gelukte het hun aan de drijvende bok “Titan” en aan een lichter een kleefmijn aan te brengen.
GELUKWENSEN
Met buitengewoon genoegen keerde de gehele ploeg ongedeerd huiswaarts. Nog groter was het genoegen toen de volgende morgen het resultaat zeer goed zichtbaar was en kort daarop een eigenhandig telegram van Prins Bernhard, opperbevelhebber van de Nederlandse Strijdkrachten, binnenkwam met de volgende woorden: "Mijn oprechte gelukwensen voor een mooi stuk werk. Wij zijn trots op u". Tevens kwam er een telegram van de Engelse Admiraliteit, luidende: “Namens de Admiraliteit feliciteren wij u met het uitmuntende werk in verband met de “Westerdam” en de “Titan”.
Namens de toenmalige Koningin Juliana ontving Henk Huisman op 14 juni 1950 voor zijn aandeel in deze verschillende sabotagedaden uit handen van Ir. J.C. Rietveld — Secretaris Generaal van het Ministerie van Oorlog — de “Bronzen Leeuw”. De VVZH mag er trots op zijn dat een aantal van deze moedige KP-ers thans deel uitmaakt van onze vereniging. Wij en de gehele Rotterdamse bevolking zijn hen ontzettend veel dank verschuldigd.
Pas bij de derde poging werd het schip de Westerdam en drijvende bok de Titan tot zinken gebracht, door de KP Rotterdam Zuid. De Duitsers wilden het schip en de bok zelf gebruiken om in de Nieuwe Waterweg te laten zinken om een invasie vanuit zee te bemoeilijken.
details
- Inventarisnummer
- V78
- Eigen nummer
- 140 / 855
- Trefwoorden
- daden EHBO Engelse Admiraliteit luchtbescherming medische oorlog schip uitrusting verbinden verzet Verzets Westerdam
- Namen
- Cor van Seters Frans de Wit H.J. Roubus Hans van der Meulen Jan van der Waal Klaas Boender Marinus van der Stoep Prins Bernhard van Oranje Toos Huisman Wim Huisman
- Datum/periode object
- 2003.12.15
- Gebeurtenis
- 16/17.01.1945
- Plaatsen
- Dokhaven Heemraadssingel Mare Merwehaven Nieuwe Waterweg Rotterdam Schiedam
- Thema's
- Verzet
- Datum of periode
- Jan 16, 1945 Jan 17, 1945